هارد های NVMe و SSD هر دو از نوع حافظههای دیجیتال برای ذخیره سازی داده استفاده میکنند، اما تفاوتهایی در عملکرد و قابلیتهای آنها وجود دارد.
SSD یک فناوری ذخیره سازی دیجیتال است که از چیپهای حافظه فلش برای ذخیره سازی داده استفاده میکند , آن را جز اولین درایو های حالت جامدی در نظر گرفت که در بازار در دسترس بودند.در ابتدا این درایو ها شامل یک درایو 2.5 اینچی ساتا بودند که در لپ تاپ هایی که از این فناوری بهره می برند از آنها استفاده شد. با این حال در مراحل اولیه این فناوری به دلیل اندازه رابط و عملکردی که داشت با مشکل مواجه شد.
دلیل اصلی آن هم این بود که SSD های اولیه از فناوری رم استفاده می کردند و این روند نمی توانست برای همیشه به طرز موفقیت آمیزی ادامه یابد. زیرا اگرچه این هارد دیسک ها سریع بودند اما به محض تمام شدن برق، داده ها از دست می رفتند و همین موجب از دست رفتن اطلاعات می شد. از این رو به فناوری قابل اعتماد تری نیاز بود و آن حافظه فلش بود. در ادامه این فناوری ها به خوبی توانستند جایگزین کارامدی برای درایو های HDD باشند. با این حال در ادامه ظهور SSD های جدیدتر مبتنی بر SATA نشان داده شد که باس ATA توانسته بر محدودیت هایی که دارد غلبه کند.
این نوع هارد به دلیل عدم وجود قطعات مکانیکی مانند صفحات و سرپیچها، سرعت بالا، مقاومت بیشتر در برابر ضربه و لرزش، صرفهجویی در مصرف انرژی و بیصدا بودن مشهور است. با این حال، سرعت انتقال داده در SSD به میزان نوع و مدل آن بستگی دارد.

از سوی دیگر، هاردهای NVMe از تکنولوژی پیشرفتهتری به نام PCIe (Peripheral Component Interconnect Express) استفاده میکنند. این تکنولوژی ارتباطی بسیار سریع را بین هارد و سیستم فراهم میکند و سرعت انتقال داده را به شدت افزایش میدهد. هاردهای NVMe برای کاربردهایی که نیاز به سرعت بسیار بالا در انتقال داده دارند، مانند بارگذاری سیستم عامل، نرمافزارهای سنگین و بازیهای رایانهای، بسیار مناسب هستند. NVMe عمدتاً روی SSD های مبتنی بر PCIe که در اندازه M.2 ساخته شده اند دیده می شود. آنها در واقع درایو های متصل و چسبیده کوچکی هستند که چند اینچ طول و حدود یک اینچ نیز عرض دارند. NVMe بیش از این که یک دستگاه باشد یک پروتکل است که همین مشخصه را می توان در صدر تفاوت های بین درایو های NVMe با دیگر رابط های ذخیره سازی قرار داد. در بحث استعلام قیمت SSD های NVMe نیز می توان به تفاوت آنها با سایر درایو های ذخیره سازی پی برد.
درباره این که کدام یک بهتر است، بستگی به نیازها و استفادههای شما دارد. اگر نیاز به سرعت بالا و عملکرد قوی در انتقال داده دارید، هارد NVMe گزینه مناسبی است. اما اگر مصرف انرژی کمتر و قیمت مقرون به صرفهتر برای شما مهم است، SSD همچنین گزینهی خوبی است.

به ترتیب، ویژگیهای اصلی هاردهای NVMe و SSD عبارتند از:
SSD:
- سرعت بالا: SSD ها با سرعت بالای انتقال دادهها شناخته میشوند و قادر به خواندن و نوشتن دادهها با سرعت بالا هستند. این باعث میشود سیستم شما به سرعت راهاندازی شود و بارگذاری برنامهها و فایلها از آنها به سرعت بسیار بالا انجام شود.
- ضربهپذیری و لرزشپذیری: SSD ها بدون قطعات متحرک مکانیکی هستند، بنابراین در برابر ضربهها و لرزشها مقاومت بیشتری نسبت به هاردهای مکانیکی دارند. این ویژگی آنها را برای استفاده در محیطهای پر لرزش، قابل حمل و سختافزارهای متحرک مناسب میکند.
- صرفهجویی در مصرف انرژی: SSD ها به دلیل عدم استفاده از مکانیزمهای مکانیکی، انرژی کمتری را مصرف میکنند. این موضوع باعث صرفهجویی در مصرف باتری در لپتاپها و دستگاههای قابل حمل میشود و همچنین در مراکز داده به کاهش مصرف انرژی کمک میکند.
NVMe:
- سرعت فوقالعاده: از آنجایی که NVMe از رابط PCIe استفاده میکند، سرعت انتقال داده بسیار بالاست. این باعث میشود که سرعت بارگذاری برنامهها، زمان دسترسی به فایلها و عملکرد سیستم به طرز قابل توجهی بهبود یابد.
- تاخیر کمتر: NVMe به عنوان یک فناوری پیشرفته، تاخیر کمتری در انتقال دادهها نسبت به SSD دارد. این به معنای زمان کوتاهتری برای دسترسی به دادهها و اجرای عملیاتهای مختلف است
- پهنای باند بالا: رابط PCIe که در NVMe استفاده میشود، پهنای باند بالایی را ارائه میدهد. این به ارائه سرعت بیشتر در انتقال دادهها و همچنین پشتیبانی از استفاده همزمان از چندین کانال دسترسی میکند.
به طور کلی، هاردهای SSD برای استفاده عمومی و بهبود عملکرد سیستمهای روزمره مناسب هستند. اما اگر سرعت بالا و عملکرد بیشتر در نظر دارید، NVMe بهترین گزینه است، به خصوص برای کاربردهای حرفهای و نیازمندان به سرعت و پاسخگویی فوری.

در ادامه تفاوتهای اصلی بین هاردهای NVMe و SSD را بیان میکنم:
- رابط ارتباطی: SSD از رابط SATA برای ارتباط با سیستم استفاده میکند، در حالی که NVMe از رابط PCIe استفاده میکند. رابط PCIe باعث ارتباط مستقیم و بسیار سریعتر بین هارد و سیستم میشود و به طور کلی سرعت انتقال داده در NVMe بسیار بالاتر از SSD است.
- سرعت انتقال داده: برای SSD، سرعت انتقال داده محدود به سرعت رابط SATA است که معمولاً تا حدود 600 مگابایت بر ثانیه است. اما در NVMe، سرعت انتقال داده به شدت بالاتر است و میتواند به چند گیگابایت بر ثانیه برسد، به ویژه در هاردهای NVMe با استفاده از رابط PCIe 4.0 یا بالاتر.
- تاخیر: NVMe دارای تاخیر کمتر در دسترسی به دادهها است. این به معنای زمان پاسخ کمتر و دسترسی سریعتر به دادهها در NVMe نسبت به SSD است.
- تعداد کانالها: NVMe معمولاً بیشترین تعداد کانالهای دسترسی به داده را دارد، که این به معنای امکان همزمانی بیشتر در دسترسی به دادهها است و سرعت عملکرد بیشتری را ارائه میدهد.
- هزینه: هاردهای NVMe معمولاً در مقایسه با SSD هزینه بیشتری دارند، به خصوص در صورتی که در نظر بگیریم هاردهای NVMe با استفاده از رابط PCIe 4.0 یا بالاتر قابلیتهای بیشتری دارند.
در نهایت، هاردهای NVMe با سرعت بالا و عملکرد قویتر در دسترسی به دادهها برای کاربرانی که به سرعت و عملکرد بیشتر نیاز دارند، توصیه میشوند. اما SSD همچنان یک گزینه خوب برای استفاده عمومی و بهبود عملکرد سیستمهای روزمره محسوب میشود.
در نهایت، برای انتخاب بهترین گزینه بین NVMe و SSD، توصیه میشود نیازها و بودجه خود را بررسی کرده، مشخص کنید کدام یک بهترین تطابق را با اهداف و الزامات شما دارد.