استاندارد DCAS چیست؟

احتمالاً در دوران‌های گذشته، داشتن پول، ثروت یا ارتباطات قوی با مقامات برجسته به عنوان نماد قدرت و تاثیر تلقی می‌شد. اما در عصر حاضر، قدرت و تأثیر آن به دست کسانی افتاده که دسترسی به اطلاعات و داده‌های بزرگ دارند. با رشد اهمیت داده‌ها، موضوع حفظ و جمع‌آوری آن‌ها نیز از اهمیت بیشتری برخوردار شده است. امروزه، مراکز داده‌ای متعدد به وجود آمده که هر یک شرایط و ویژگی‌های خود را دارند. برای مدیریت و نظارت بر این مراکز، استفاده از استانداردها ضروری شده تا به توسعه شبکه‌های اینترنتی کمک کنند.

یکی از این استانداردها، استاندارد DCAS است که از استاندارد جهانی TIA-942 الهام گرفته و به وسیله‌ی آن می‌توان مراکز داده غیردولتی را ممیزی و رتبه‌بندی کرد.

تاریخچه استاندارد DCAS

با افزایش تعداد مراکز داده غیردولتی در دهه‌های اخیر، نیاز به تعیین و شناسایی این مراکز به منظور ارائه تسهیلات و حمایت مالی، بهبود کیفیت خدمات، تلبیه نیازهای بازار و حفظ توازن مناسب در جامعه اهمیت زیادی پیدا کرده است. بنابراین، دولت تصمیم گرفت تا با استفاده از یک استاندارد خاص، مراکز داده را ممیزی و رتبه‌بندی کند.

اولین گام در این راستا تصویب یک آیین‌نامه خاص توسط کمیسیون تنظیم مقررات برای ممیزی مراکز داده بود. این آیین‌نامه با شماره ۳ در جلسه ۲۴۷ در تاریخ ۰۷/۰۹/۱۳۹۵ به تصویب رسید. سپس سازمان فناوری اطلاعات ایران به عنوان مجری ماموریت رتبه‌بندی مراکز داده انتخاب شد و نظام ممیزی مراکز داده با استفاده از استاندارد DCAS شکل گرفت.

بر اساس این مصوبه، مراکز داده بر اساس عملکرد و ویژگی‌های خود به سه رتبه‌ی عالی، خوب و قابل قبول تقسیم خواهند شد.

علت تشکیل این استاندارد چیست ؟!

با افزایش تعداد مراکز داده غیردولتی و نقش مهمی که آن‌ها در توسعه صنعت فضای مجازی و افزایش ارتباطات اینترنتی ایفا می‌کنند، نیاز به تشکیل یک مرجع برای ارزیابی این مراکز روشن شد. در این راستا، اولین نظامی به نام DC100 ایجاد شد، اما به دلیل مشکلاتی مانند عدم انطباق با استانداردهای جهانی، هزینه‌های بالا، معیارهای کیفی، و نداشتن آگاهی کافی مراکز داده از استانداردها در زمان پیاده‌سازی، این نظام ناکارآمد اثبات شد و منسوخ شد.

با توجه به نقص‌های سیستم قبلی، سازمان فناوری اطلاعات ایران و سازمان نظام صنفی رایانه‌ای کشور (نصر) همکاری کردند تا یک نظام جدید را تحت عنوان استاندارد DCAS ایجاد کنند. این استاندارد برگرفته از استاندارد بین‌المللی TIA-942 (Telecommunications Infrastructure Standard for Data Centers) است که توسط انجمن صنعت مخابرات آمریکا توسعه یافته و به عنوان یک استاندارد معتبر برای طراحی و ساخت مراکز داده شناخته می‌شود. این تلاش جهت ایجاد یک نظام جدید و هماهنگ تر برای ممیزی و رتبه‌بندی مراکز داده غیردولتی انجام شد.

روند ممیزی داده در مراکز غیر دولتی به چه صورت است؟!

برای ارزیابی یک مرکز داده غیردولتی، علاوه بر فراهم‌کردن شرایط فیزیکی و تجهیزات مورد نیاز، موارد مهمی مانند معماری، ترتیب داخلی، زیرساخت‌ها و تجهیزات مورد نیاز برای ارائه خدمات بهتر و ایجاد محیط مناسب برای مرکز داده مورد توجه قرار می‌گیرد. تمامی این عناصر در نهایت به‌عنوان مبنای اصلی ممیزی، ارزیابی و رتبه‌بندی مراکز داده غیردولتی عنوان می‌شوند.

برای اجرای ممیزی، هشت مرحله اصلی در نظر گرفته می‌شود که به عنوان هشت چرخ زندگی مرکز داده شناخته می‌شوند:

1. مکان یابی
2. طراحی
3. ساخت
4. راه‌اندازی
5. بهره‌برداری
6. تیم‌سازی
7. مدل‌سازی
8. مهاجرت و بازنشستگی

در هر یک از این مراحل، جزئیات و مشخصات مرکز داده بررسی و ارزیابی می‌شوند تا اطمینان حاصل شود که مرکز داده از نظر فیزیکی و عملیاتی بهترین شرایط را ارائه می‌دهد.

معرفی انواع استاندارد ها…!

در حال حاضر، مراکز داده برای ممیزی و ارزیابی انطباق با استانداردهای مرجعی که به عنوان مبناها مورد استفاده قرار می‌گیرند. لیست آخرین استانداردهای قابل استناد برای ممیزی مراکز داده غیردولتی عبارتند از:

• استاندارد TIA-942 B 2017
• استاندارد BICSI 002-2019
• استاندارد UPTIME-2019
• استاندارد ISO22237
• استاندارد EN 50600

به علت تأثیرگذاری و رایج بودن این استانداردها در کشور، مراکز داده عمدتاً بر اساس این استانداردها طراحی و اجرا می‌شوند. در صورتی که برخی از مراکز از نسخه‌های قبلی این استانداردها برای طراحی و اجرا استفاده کرده باشند، همچنان می‌توانند با انتخاب یکی از نسخه‌های قبلی از این استانداردها، درخواست ممیزی و رتبه‌بندی خود را ارائه کنند.

نسخه‌های قابل استناد این استانداردها شامل:

• استاندارد TIA-942 نسخه‌های ۲۰۰۵ و ۲۰۱۱
• استاندارد TIA-942 A نسخه‌های ۲۰۱۲ و ۲۰۱۴
• استاندارد BICSI 002 نسخه‌های ۲۰۱۱ و ۲۰۱۴
• استاندارد ISO22237-1 نسخه‌های ۲۰۱۴ و ۲۰۱۷
• استاندارد ISO22237-2 نسخه‌های ۲۰۱۴ و ۲۰۱۷
• و سایر نسخه‌های مرتبط با استانداردهای EN 50600 و ISO22237 می‌شود.

روش انطباق و رتبه بندی مراکز داده

با توجه به روند ممیزی و نتایج به دست آمده، می‌توان یک جدول تطبیقی برای رتبه‌بندی مراکز داده بر اساس پنج استاندارد مذکور را به صورت زیر ارائه نمود:

ردیف	سطوح پیشنهادی	رتبه‌بندی استاندارد Uptime	رتبه‌بندی استاندارد TIA 942	رتبه‌بندی استاندارد BICSI 002	رتبه‌بندی استاندارد EN50600	رتبه‌بندی استاندارد ISO22237
۱	رتبه چهار	Tier 4	Rated 4	Class F 4	Class 4	Level -4
۲	رتبه سه	Tier 3	Rated 3	Class F 3	Class 3	Level -3
۳	رتبه دو	Tier 2	Rated 2	Class F 2	Class 2	Level -2
۴	رتبه یک	Tier 1	Rated 1	Class F 1, F 0	Class 1	Level -1
۵	مجوز موقت	–	–	–	–	–

این جدول بر اساس استانداردهای Uptime، TIA 942، BICSI 002، EN50600 و ISO22237 امکان مقایسه و رتبه‌بندی مراکز داده را فراهم می‌کند.

نکته:

به منظور انطباق بین سیستم رتبه‌بندی مصوبه ۲۴۷ با سیستم رتبه‌بندی استانداردهای پنجگانه با چهار سطح رتبه‌بندی بین‌المللی، می‌توانید از جدول زیر بهره ببرید:

رتبه مصوبه ۲۴۷	رتبه بندی استانداردهای پنجگانه
یک	چهار
دو	یک
سه	دو

با استفاده از این انطباق، می‌توان رتبه‌بندی مراکز داده براساس مصوبه ۲۴۷ و همچنین استانداردهای پنجگانه با چهار سطح ارتقاء داد.

برای دریافت گواهینامه رتبه بندی ارائه دهندگان مراکز داده اجباری وجود دارد؟!

خیر، دریافت گواهینامه رتبه‌بندی برای ارائه‌دهندگان خدمات مراکز داده اجباری نیست، و این گواهینامه‌ها دارای مدت اعتبار ۳ سال و امکان تمدید دارند. ارائه‌دهندگان خدمات انتخاب دارند که آیا می‌خواهند گواهینامه را تمدید کنند یا حتی درخواست صدور آن را نکنند.

هدف‌های اصلی از صدور گواهینامه رتبه‌بندی مراکز داده غیر دولتی به شرح زیر است:

1. نظارت و تنظیم مقررات مربوط به ارائه‌دهندگان خدمات مراکز داده.
2. حمایت از توسعه و رقابتی شدن مراکز داده با مشابهات بین‌المللی و نظارت بر فعالیت‌های آنها به منظور توسعه شبکه ملی اطلاعات و انطباق با نیازهای کشور.
3. شناسایی مراکز داده غیر دولتی و خدمات ارائه شده توسط آنها در سراسر کشور.
4. افزایش امنیت اطلاعات و داده‌های مشتریان و کاربران مراکز داده.
5. افزایش میزبانی محتوای داخلی.
6. ایجاد زیرساخت‌های مناسب برای توسعه ارائه خدمات کاربردی با کیفیت و انطباق با استانداردهای بین‌المللی.
7. حمایت از سرمایه‌گذاری در بخش غیر دولتی و ارائه تسهیلات حمایتی مختلف.
8. حفاظت از حقوق ارائه‌دهندگان و مصرف‌کنندگان خدمات مراکز داده.

ارائه رتبه‌بندی و گواهینامه‌های مراکز داده توسط نظام استاندارد DCAS به مشتریان کمک می‌کند تا تصمیم بهتری در خصوص انتخاب سرویس‌های مورد نظر خود بگیرند.

مقالات دیگر الو سی ام اس را دنبال کنید.