در سال‌های اخیر، هوش مصنوعی (AI) تحولات گسترده‌ای را در بسیاری از صنایع به وجود آورده است و صنایع غذایی نیز از این روند مستثنی نبوده‌اند. تأثیر هوش مصنوعی بر بخش غذا و نوشیدنی‌ها به وضوح قابل مشاهده است. امروزه بسیاری از سازمان‌ها دریافته‌اند که استفاده از هوش مصنوعی در صنایع غذایی می‌تواند به افزایش بهره‌وری، کاهش ضایعات غذایی و بهبود مدیریت زنجیره تأمین کمک کند. به همین دلیل، شرکت‌های فعال در این حوزه به دنبال آن هستند که هرچه سریع‌تر از مزایای این فناوری و زیرشاخه‌های آن بهره‌برداری کنند. اما تأثیر هوش مصنوعی بر صنایع غذایی دقیقاً در چه حوزه‌هایی نمود پیدا می‌کند؟
کاربرد هوش مصنوعی در صنایع غذایی
به طور کلی، فناوری و ظهور دستگاه‌ها و رایانه‌هایی که می‌توانند با دقتی مشابه انسان‌ها فکر کنند، زندگی ما را از بسیاری جهات ساده‌تر کرده‌اند. صنایع غذایی نیز تحت تأثیر این فناوری‌ها، به ویژه هوش مصنوعی، قرار گرفته و از مزایای آن بهره‌برداری کرده‌اند. از جمله مهم‌ترین کاربردهای هوش مصنوعی در صنایع غذایی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
بهبود روند تحویل غذاها
تحویل غذا یکی از بخش‌های کلیدی در صنایع غذایی به شمار می‌رود. با توجه به اهمیت این حوزه، جای تعجب نیست که هوش مصنوعی نقش مهمی در بهبود فرآیندهای تحویل غذا ایفا کرده است. یکی از اولین تأثیرات هوش مصنوعی در این زمینه، در بخش بازاریابی و تبلیغات محصولات مشاهده می‌شود. الگوریتم‌های هوش مصنوعی با تحلیل رفتار کاربران در وب‌سایت‌ها، انتخاب‌ها و سلیقه‌های آن‌ها را شناسایی کرده و پیشنهادهای دقیقی برای سفارش غذا یا معرفی رستوران‌ها ارائه می‌دهند. همچنین، این فناوری با خودکارسازی فرآیندهایی مانند وارد کردن سفارش، ارسال و صدور صورت‌حساب، این مراحل را ساده‌تر و سریع‌تر کرده است. استفاده از ربات‌های مبتنی بر هوش مصنوعی که با مشتریان چت می‌کنند و به درخواست‌های آن‌ها پاسخ می‌دهند، یکی دیگر از کاربردهای مهم AI در تحویل غذا است.
خودکارسازی فرایند پردازش مواد غذایی
در فرآیند پردازش مواد غذایی، نیروی انسانی در مراحلی مانند فراوری و بسته‌بندی نقش مهمی دارد. با این حال، فراوری مواد غذایی فرآیندی پیچیده و زمان‌بر است. حتی پس از اتمام فراوری و آماده شدن محصولات برای ارسال، آزمایش‌های کیفی گسترده‌ای باید بر روی آن‌ها انجام شود. علاوه بر این، رعایت بهداشت توسط کارکنانی که در فرآیند تولید مشارکت دارند، چالشی جدی است. در اینجاست که اهمیت به‌کارگیری هوش مصنوعی به وضوح مشخص می‌شود. هوش مصنوعی می‌تواند با تسهیل فرآیندهای فراوری، کاهش زمان پردازش، افزایش درآمد صنایع و بهبود تجربه مشتریان، به تحول در صنایع غذایی کمک کند. به طور کلی، AI می‌تواند به شکلی بنیادین این صنعت را متحول سازد.
ایمن‌سازی حمل‌ونقل غذاها
یکی از مهم‌ترین کاربردهای هوش مصنوعی در صنایع غذایی، حفظ شرایط مناسب برای سالم ماندن مواد غذایی در طول فرایند حمل‌ونقل است. هر نوع ماده غذایی نیازمند دما و رطوبت خاصی است تا از فساد آن جلوگیری شود و باید در شرایط ایده‌آل حمل و نگهداری گردد. استفاده از هوش مصنوعی، که با فناوری‌های پیشرفته اینترنت اشیا ترکیب شده است، امکان کنترل دقیق الزامات حمل‌ونقل ایمن را فراهم می‌کند و تضمین می‌نماید که مواد غذایی با بالاترین کیفیت ممکن به مقصد برسند.
مدیریت زنجیره تأمین مواد غذایی
برخلاف گذشته که زنجیره‌های تأمین تنها از چند بخش و فرآیند ساده تشکیل می‌شدند و یک نفر می‌توانست همه آن‌ها را مدیریت کند، امروزه این زنجیره‌ها بسیار گسترده‌تر و پیچیده‌تر شده‌اند. این پیچیدگی‌ها موجب بروز مشکلات متعدد می‌شود، زیرا زنجیره‌های تأمین نیازمند ارزیابی مستمر در هر مرحله و هماهنگی دقیق برای انتقال اطلاعات به افراد مناسب هستند. در زنجیره‌های تأمین بزرگ، نظارت مستمر و هماهنگی دقیق چالش‌برانگیزتر می‌شود و انجام این وظایف به‌صورت دستی اغلب منجر به بروز مشکلات می‌گردد. در اینجا هوش مصنوعی نقش مهمی ایفا می‌کند. AI با دقت تمام بر روندها و فعالیت‌ها نظارت می‌کند و در صورت استفاده همزمان از اینترنت اشیا، هر بخش از زنجیره تأمین می‌تواند به بهترین شکل ممکن عمل کند.
عدم نیاز به تجهیزات فراوری مواد غذایی
تجهیزاتی که در فراوری مواد غذایی به کار می‌روند، معمولاً توانایی انجام چندین وظیفه به‌صورت همزمان را دارند. بنابراین، هرگونه خرابی این تجهیزات می‌تواند باعث ایجاد اختلال در کل فرآیند زنجیره تأمین شود. در چنین شرایطی، با استفاده از هوش مصنوعی می‌توان اطمینان حاصل کرد که مواد غذایی در زمان لازم تحت شرایط بهینه نگهداری می‌شوند. علاوه بر این، هوش مصنوعی قادر است به‌طور مستمر وضعیت تجهیزات فراوری را پایش کرده و در صورت نیاز، اقدامات لازم برای تعمیر آن‌ها را به موقع انجام دهد.
ایجاد دستورالعمل‌های غذایی جدید با توجه به علایق مشتریان
تولیدکنندگان مواد غذایی برای حفظ محبوبیت و ایجاد منابع درآمدی جدید باید همواره به‌روز باشند و محصولات جدیدی عرضه کنند. برای این منظور، آن‌ها نیاز به شناخت دقیق از سلیقه‌های مشتریان دارند. در گذشته این کار با نظرسنجی و دنبال کردن ترندهای جدید انجام می‌شد، اما با استفاده از هوش مصنوعی، تولیدکنندگان مواد غذایی می‌توانند با دقت بیشتری اولویت‌های مشتریان را پیش‌بینی کرده و بر اساس آن‌ها محصولات جدیدی توسعه دهند.
هوش مصنوعی با تجزیه و تحلیل داده‌ها می‌تواند به شناسایی الگوهای فروش و طعم‌های مورد علاقه مشتریان کمک کند و به تولیدکنندگان امکان می‌دهد تا سرمایه‌گذاری زودهنگام بر روی محصولات جدید و مطابق با ذائقه مصرف‌کنندگان را آغاز کنند. همچنین، این فناوری به مشتریان این امکان را می‌دهد که محصولاتی دقیقاً مطابق با سلیقه‌شان خریداری کنند. این پیشرفت نه‌تنها به شناسایی بهترین طعم‌ها کمک می‌کند، بلکه فرآیند توسعه محصول را کوتاه‌تر و کم‌هزینه‌تر می‌سازد و شرکت‌ها می‌توانند محصولات جدید خود را با سرعت و آزمون و خطای کمتر به بازار عرضه کنند.
برخورداری از خطوط تولیدی بهداشتی‌تر
نقض ایمنی مواد غذایی می‌تواند برای تولیدکنندگان بسیار پرهزینه باشد؛ علاوه بر پرداخت جریمه‌های سنگین که ممکن است به میلیون‌ها یا حتی میلیاردها تومان برسد، اعتبار و شهرت آن‌ها نیز به خطر می‌افتد. استفاده از هوش مصنوعی به شکل قابل توجهی احتمال وقوع چنین تخلفاتی را کاهش می‌دهد. هرچه بخش‌های بیشتری از فرآیند تولید غذا توسط ربات‌ها کنترل و تمیز شود، خطر آلودگی محصولات به عوامل بیماری‌زا نیز کمتر می‌شود. ربات‌ها علاوه بر اینکه سریع‌تر و کارآمدتر از انسان‌ها عمل می‌کنند، قابلیت استریل شدن دارند که به شکل چشمگیری ایمنی مواد غذایی را افزایش می‌دهد.
علاوه بر این، هوش مصنوعی می‌تواند در بهبود نظافت و بهداشت نیروی کار نیز مؤثر باشد. به‌عنوان مثال، فناوری‌های تشخیص چهره می‌توانند کارکنانی را که استانداردهای بهداشتی را رعایت نمی‌کنند، شناسایی کنند و شرکت‌ها با استفاده از این فناوری‌ها می‌توانند نظارت دقیق‌تری بر بهداشت محیط کار داشته باشند.
حرف آخر
فناوری خدمات بسیاری به جامعه بشریت ارائه کرده است و یکی از برجسته‌ترین آن‌ها هوش مصنوعی است که در کنار یادگیری ماشینی، می‌تواند تحولاتی شگرف ایجاد کند. در این مقاله، به بررسی تأثیر هوش مصنوعی بر صنایع غذایی پرداختیم و مزایای به‌کارگیری این فناوری را مورد ارزیابی قرار دادیم. حال، پرسش این است که آینده این فناوری را چگونه پیش‌بینی می‌کنید؟
برا یمطالب بیشتتر به این وبلاگ سری بزنید.