طراحی تولید (Production Design) یکی از شاخه‌های مهم و خلاقانه در صنعت فیلم، تئاتر، تلویزیون و سایر رسانه‌های نمایشی است.
این رشته به خلق و طراحی عناصر بصری که در یک پروژه نمایشی مشاهده می‌شوند، می‌پردازد و نقش بسیار حیاتی در شکل‌دادن به فضای کلی و تجربه‌ی بیننده دارد.
ویژگی ها
طراحی تولید به طور کلی به فرآیند طراحی و ایجاد قسمت‌های بصری یک تولید نمایشی اشاره دارد. این شامل دکورها، فضاسازی‌ها، الگوهای رنگی و انتخاب مواد و متریال است.
وظایف
ایجاد دکور: طراحی و ساخت دکورهای فیزیکی که طبق نیاز داستان و کارگردانی ایجاد می‌شوند.
فضاسازی: سازماندهی و طراحی ابعاد و چیدمان فضاهای مختلف برای ارائه‌ی صحیح داستان.
انتخاب رنگ و بافت: تعیین رنگ‌ها و بافت‌های موجود در دکور و فضا برای انتقال احساس و حال و هوای مناسب.
همکاری با دیگر اعضای تیم: طراحی تولید به صورت نزدیک با کارگردان، مدیر هنری، مدیر تصویر و دیگر اعضای تیم طراحی و تولید کار می‌کند.
عناصر کلیدی
دکور و صحنه: طراحی صحنه و مکان‌های واقع در داستان، به گونه‌ای که بتواند احساسات و روایت داستان را به تصویر بکشد.
جلوه‌های ویژه: همکاری با تیم‌های جلوه‌های ویژه برای ترکیب طراحی با عناصر بصری و خلق جلوه‌های خاص.
طراحی لباس و لوازم: در برخی از موارد، طراحی تولید شامل انتخاب و طراحی لباس‌ها و لوازم مورد نیاز شخصیت‌ها نیز می‌شود.
فرآیند طراحی تولید
تحقیق و ایده‌پردازی: در ابتدا، طراحی تولید باید به مطالعه و تحقیق در مورد زمان، مکان، و موضوع داستان بپردازد، تا بتواند فضایی مناسب برای آن خلق کند.
اسکچ‌ها و مدل‌ها: طراحی اولیه از دکورها و فضاها، معمولاً به صورت اسکچ و یا مدل‌های سه بعدی ارائه می‌شود.
اجرا و ساخت: پس از تأیید طراحی، تیم تولید شروع به ساخت دکورها و فضاهای مورد نظر می‌کند.
طراح تولید ابتدا سناریو را می‌خواند و بر اساس اجزای بصری مورد نیاز، دسته‌بندی‌هایی مانند دکور داخلی، خارجی، لوکیشن، گرافیک، وسایل نقلیه و غیره را تخصیص می‌دهد. در ابتدای فرآیند طراحی تولید، برقراری بحث با کارگردان بسیار حائز اهمیت است. در این بحث، طراح تولید رویکرد و تمرکز مورد نیاز برای طراحی بصری هر صحنه را مشخص می‌کند.
طراح تولید به تحقیق می‌پردازد که در هر فرآیند طراحی اهمیت زیادی دارد. او بورد ایده (mood board) را تشکیل می‌دهد که شامل تصاویر، طرح‌ها، الهامات، نمونه‌های رنگ، عکس‌ها، پارچه‌ها و غیره است تا ایده‌پردازی را تسهیل کند. با یادگیری درباره دوره زمانی، مکان و فرهنگ، او می‌تواند ایده‌های بهتری را خلق کند. علاوه بر این، طراح تولید باید برنامه‌ریزی کند تا فضایی قانع‌کننده را با رعایت بودجه ایجاد کند؛ بدین‌گونه، او می‌تواند اطمینان حاصل کند که فضا درباره شخصیت داستان صحبت می‌کند یا جریان داستان را تقویت می‌کند، نه اینکه صرفاً با تزئینات غیرضروری پر شود. این تصمیمات همچنین بر محل فیلمبرداری تأثیر می‌گذارند، خواه در استودیو باشد و خواه در یک لوکیشن خاص.
اهمیت طراحی تولید
طراحی تولید نقش اساسی در روایت داستان ایفا می‌کند. به عنوان مثال، در فیلم تایتانیک، وقتی جک و رز در آب سرد بعد از غرق شدن کشتی قرار دارند، بیننده متوجه می‌شود که آن‌ها سردشان است، زیرا محیط شبانه است و یخ روی موی آن‌ها نشسته است. در فیلم جادوگر شهر اوز، بیننده درمی‌یابد که داستان در یک مزرعه جریان دارد، زیرا دوروتی به کاه‌دانی تکیه کرده و حیوانات اطراف و حصار چوبی مشخصی وجود دارد. وقتی خانم گالتچ سگ دوروتی را می‌گیرد، مشخص می‌شود که این رویداد در خانه عمه و دایی دوروتی رخ می‌دهد. این مکان به افزایش تنش کمک می‌کند، زیرا دوست محبوب دوروتی، تاتو، در خیابان کشته یا گم نمی‌شود، بلکه به‌زور از خانه خصوصی‌اش خارج می‌شود. جین بارنول بیان می‌کند که فضایی که شخصیت‌ها در آن وجود دارند، اطلاعاتی درباره آن‌ها ارائه می‌دهد و روایت را شفاف‌تر می‌کند.
اگر خانه دوروتی کثیف بود و اعضای خانواده‌اش به طور نامرتب لباس می‌پوشیدند، بیننده به جای همدردی با دوروتی، ممکن بود از بیگانه حمایت کند و فکر کند که آن فرد به نوعی سگ را از محیطی نامناسب نجات می‌دهد. همچنین لباس‌های شخصیت‌ها، به ویژه خانم گالتچ، توصیف “نیمی از شهرستان را مالک است” را در به تصویر کشیدنش قابل‌اعتبارتر می‌کند و دلیل ناتوانی دوروتی در اعتراض به خانم گالتچ را تقویت می‌کند. این به این معنی نیست که محیط یا لباس‌ها باید به شدت دقیق و پر از اطلاعات باشند. هدف این است که بیننده متوجه این عناصر نشود و این دقیقا همان چیزی است که طراحی تولید انجام می‌دهد. جان بورستین در کتابش “ساختن فیلم‌ها کار می‌کند: مانند یک فیلم‌ساز فکر کنید” می‌گوید که پس‌زمینه، حرکت دوربین و حتی صداهای افکت زمانی خوب انجام شده‌اند که بیننده متوجه حضور آن‌ها نشود.
ابزارها و نرم افزارها
نرم‌افزارهای طراحی: استفاده از نرم‌افزارهایی مانند Adobe Photoshop و Illustrator برای طراحی گرافیکی.
مدل‌سازی سه‌بعدی: نرم‌افزارهایی مانند SketchUp، 3ds Max و Blender برای ایجاد مدل‌های سه‌بعدی از دکورها و فضاهای مورد نیاز.
پروژه‌های داخلی: استفاده از نرم‌افزارهایی مانند AutoCAD برای طراحی ساختمان‌ها و فضاهای داخلی.
چالش ها
محدودیت‌های بودجه: طراحی تولید معمولاً با محدودیت‌های مالی همراه است و طراحان باید بتوانند خلاقیت خود را در چارچوب بودجه محدود به کار بگیرند.
زمان محدود: پروژه‌های سینمایی و تلویزیونی معمولاً زمان محدودی برای طراحی و ساخت دارند، که می‌تواند فشار زیادی روی طراحان ایجاد کند.
تطابق با ویو کارگردان: طراحان باید توانایی گوش دادن و درک خواسته‌ها و دیدگاه‌های کارگردان را داشته باشند و بتوانند آن‌ها را به شکلی عملیاتی کنند.
تغییرات لحظه‌ای: ممکن است در حین تولید، تغییرات ناگهانی در طراحی مورد نیاز باشد و طراح باید بتواند به سرعت به این تغییرات واکنش نشان دهد.
تأثیر طراحی تولید بر روایت
طراحی تولید می‌تواند تاثیر زیادی بر نحوه‌ی درک داستان و احساسات آن توسط تماشاچیان داشته باشد. مثلاً:
احساس مکان: طراحی می‌تواند فضایی خاص را به تصویر بکشد که با حال و هوای داستان متناسب باشد و یا آن را کاملاً تغییر دهد.
شخصیت‌سازی: دکور و فضای طراحی شده به معرفی شخصیت‌ها و پیچیدگی‌های آن‌ها کمک می‌کند. مثلاً، یک اتاق ساده و تمیز می‌تواند نشانه‌ای از شخصیت منظم باشد.
اهداف طراحی تولید
ایجاد فضای داستان: طراحی تولید به خلق فضایی کمک می‌کند که با روحیه و تم داستان هماهنگ باشد. این فضا می‌تواند شامل مکان‌های واقعی یا خیالی باشد که به ایجاد حس و حال خاصی کمک می‌کند.
تقویت شخصیت‌ها: طراحی محیط و لباس‌ها می‌تواند به بیننده اطلاعات بیشتری درباره شخصیت‌ها و پس‌زمینه آن‌ها ارائه دهد. جزئیات در طراحی می‌تواند نحوه ارتباط شخصیت‌ها با یکدیگر و جامعه را به تصویر بکشد.
تأثیرگذاری بر احساسات بیننده: طراحی تولید به ایجاد احساسات خاصی در بینندگان کمک می‌کند. مثلاً یک مکان تاریک و ناآشنا می‌تواند حس ترس و اضطراب را منتقل کند، در حالی که فضایی روشن و شاداب می‌تواند حس شادی و آرامش ایجاد کند.
حفظ هماهنگی بصری: طراحی تولید باید به طور هماهنگ با سایر عناصر خلاقانه مانند کارگردانی، فیلمبرداری و تدوین عمل کند تا کل اثر یکپارچه و منسجم به نظر برسد.
نتیجه گیری
در نهایت، طراحی تولید یک رشته‌ی هنری و فنی بسیار مهم است که نقش بنیادی در شکل‌گیری تجربه تماشاچی دارد. این هنر به واسطه ترکیب خلاقیت، فناوری و هنر، می‌تواند دنیایی شگفت‌انگیز و قابل باور خلق کند. از آنجایی که این رشته در حال گسترش و تحول است، طراحان تولید باید همیشه در حال یادگیری و انطباق با نیازهای جدید باشند.
برای اطلاعات بیشتر به این سایت مراجعه نمایید.