امروزه همانطور که مشاهده میکنید، علم هوش مصنوعی بسیار محبوب شده است. پیشینه هوش مصنوعی به کجا بازمی‌گردد؟ هوش مصنوعی ساخت کدام کشور است؟ این‌ها سوالاتی هستند که حداقل یک بار به آن فکر کرده‌ایم. بیاید یک سفر کوتاه به تاریخ داشته باشیم. در این مطلب قصد داریم تاریخچه هوش مصنوعی را از زمان پیدایش آن بررسی کنیم.

هوش مصنوعی چیست؟

هوش مصنوعی (به انگلیسی: Artificial intelligence) (به اختصار: AI)، هوشی است که توسط ماشین‌ها ظهور پیدا می‌کند. در مقابل هوش طبیعی که توسط جانوران شامل انسان‌ها نمایش می‌یابد. اما پیش از هرچیز باید این موضوع را دانست که کلمه هوش، نشان دهنده امکان استدلال است . اینکه آیا هوش مصنوعی می‌تواند به توانایی استدلال دست یابد یا خیر، خود موضوع اختلاف محققان است. کتاب‌های AI پیشرو، این شاخه را به عنوان شاخه مطالعه بر روی «عوامل هوشمند» تعریف می‌کنند. هر سامانه‌ای که محیط خود را درک کرده و کنش‌هایی را انجام می‌دهد که شانسش را در دستیابی به اهدافش بیشینه می‌سازد. برخی از منابع شناخته شده از اصطلاح «هوش مصنوعی» جهت توصیف ماشینی استفاده می‌کنند، که عملکردهای «شناختی» را از روی ذهن انسان‌ها تقلید می‌کنند. مانند عملکردهای «یادگیری» و «حل مسئله»، با این حال این تعریف توسط محققان اصلی در زمینه هوش مصنوعی رد شده است.

تاریخچه هوش مصنوعی

افسانه تالوس

تاریخچه هوش مصنوعی به دوران عهد عتیق بازمی‌گردد. در آن زمان افسانه‌ها، داستان‌ها و شایعاتی درباره موجودات مصنوعی وجود داشت که استادکاران ماهری به آن‌ها قوه هوشیاری و آگاهی بخشیده بودند. یکی از داستان‌های معروف دوران باستان درباره موجودی غول‌پیکر به نام «تالوس» (Talos) است که از فلز برنز ساخته شده بود.

در اساطیر یونانی، از تالوس به عنوان ماشینی یاد می‌کنند که به منظور حفاظت از جزیره «کرت» (Crete) در برابر مهاجمان ساخته شده بود. تالوس ۳ دور کامل جزیره را طی می‌کرد، اگر مهاجمانی را می‌دید که به سمت جزیره نزدیک می‌شوند، به سمت آن‌ها سنگ‌های بزرگی پرتاب می‌کرد.

اگرچه چنین داستان‌هایی ممکن است واقعیت نداشته باشند. با این حال، این افسانه‌ها به ما نشان می‌دهند پیش از آن که جهان امروز ما مفهوم هوش مصنوعی را بپذیرد، ایده آن از زمان‌های بسیار قدیم وجود داشته است.

کیمیاگران

علاوه‌بر افسانه‌ها و داستانها می‌توان به کیمیاگرانی نیز اشاره کرد که در طی دوران زندگی خود سعی داشتند از طریق کیمیاگری، موجودات زنده از گونه حیوانی و گیاهی ایجاد کنند. به عنوان مثال، آفرینش مصنوعی حیات یکی از موضوعات مهم نسخ خطی کیمیاگری افرادی همچون جابربن حیان است. «پاراسلسوس» (Paracelsus) سوئیسی، از دیگر کیمیاگرانی بود که در کتاب خود با نام «طبیعت اشیاء» (The Nature of Things) روشی را برای ساخت موجودی مصنوعی توصیف می‌کند.

اولین رایانه دیجیتال

می‌توان گفت در طول دهه ۱۷۰۰، فیلسوفانی بذر اولیه تفکر مدرن درباره هوش مصنوعی را کاشتند که در تلاش بودند فرآیند تفکر انسان را با استفاده از ماشین مکانیزه کنند. سرانجام، در دهه ۱۹۴۰ تلاش‌های فیلسوفان، ریاضی‌دانان و منطق‌دانان به اختراع اولین رایانه دیجیتال قابل برنامه‌ریزی با نام کامپیوتر «آتاناسوف بری» (Atanasoff Berry Computer ABC) منجر شد که عملکرد آن مبتنی بر ماهیت انتزاعی استدلالات ریاضی بود. اختراع چنین ماشینی، دانشمندان را برانگیخت تا در راستای هدف اصلی خود، یعنی اختراع یک مغز الکترونیکی یا یک ماشین هوشمند، پیش بروند و پژوهش‌های هوش مصنوعی را تا جایی پیش ببرند که امروزه شاهده آن هستیم.

رویدادهای مهم هوش مصنوعی در طول تاریخ

روند شکل‌گیری ایده هوش مصنوعی در ذهن انسان و پیشرفت و توسعه این حوزه را می‌توان در طی سال‌های مختلفی از تاریخ بررسی کرد. در صد سال اخیر، پژوهش‌های هوش مصنوعی به‌طور جدی‌تری دنبال شده است. با این حال، پیش از این دوران نیز می‌توان نشانه‌هایی از ایده خلق موجود هوشمند مصنوعی را در آثار مختلف ادبی و علمی بزرگان تاریخ ملاحظه کرد.

هوش مصنوعی ۳۸۰ سال پیش از میلاد مسیح تا سال ۱۹۰۰

از سال ۳۸۰ پیش از میلاد مسیح تا اواخر دهه ۱۶۰۰، ریاضی‌دانان، الهیون، فیلسوفان و اساتید و نویسندگان درباره روش‌های مکانیکی کردن ماشین‌های محاسباتی و سیستم‌های اعداد پژوهش می‌کردند تا این که تفکر مکانیزه کردن افکار انسان در موجودات غیرانسانی در میان آن‌‌ها شکل گرفت.

در اوایل دهه ۱۷۰۰، توصیفاتی پیرامون ماشین‌های هوشمند و همه‌چیزدان در ادبیات نوشته می‌شد که می‌توان در این خصوص به یکی از کتاب‌های مشهور ادبی آن دوران، یعنی سفرهای گالیور، اشاره کرد. در این رمان، نویسنده به دستگاهی (The Engine) اشاره دارد که شبیه به کامپیوترهای امروزی عمل می‌کند. تصویر این دستگاه را در ادامه ملاحظه می‌کنید.

با این که تفکرات پیرامون ساخت موجود غیرانسانی هوشمند ذهن افراد را در طی این سال‌ها به خود مشغول کرده بود و چنین تصوراتی به واقعیت تبدیل نشد، این ایده هیچ‌گاه در ذهن انسان رنگ نباخت. پس از سال ۱۹۰۰ برخی افراد به‌طور جدی‌تر به این موضوع پرداختند و تلاش خود را برای به واقعیت تبدیل کردن داستان‌های قدیمی، یعنی ساخت موجود هوشمند غیرطبیعی، ادامه دادند.

تاریخچه هوش مصنوعی از سال ۱۹۰۰ تا ۱۹۵۰

با شروع دهه ۱۹۰۰، میزان رشد و پیشرفت در حوزه هوش مصنوعی به‌طور چشمگیری افزایش یافت. در سال ۱۹۲۱ نویسنده‌ای از کشور جمهوری چک با نام «کارل چاپک» (Karel Čapek) نمایشنامه‌ علمی تخیلی خود را با عنوان «ربات‌های جهانی روسام» (Rossum’s Universal Robots) منتشر کرد. این نمایشنامه درباره آدم‌های مصنوعی با نام ربات بود. کلمه ربات برای نخستین بار در این نمایشنامه برای خطاب به آدم های مصنوعی مورد استفاده قرار گرفت که در کارخانه تولید شده بودند.

نخستین ربات

نخستین ربات واقعی در اواخر دهه ۱۹۲۰ توسط زیست‌شناسی به نام «ماکوتو نیشیمورا» (Makoto Nishimura) در ژاپن ساخته شد. این ربات، «گاکوتنسوکو» (Gakutensoku) نام دارد که این نام به معنای «یادگیری از قوانین حاکم بر طبیعت» است. هدف از این نام‌گذاری این بود که نشان داده شود ذهن هوش مصنوعی ربات می‌تواند از بشر و طبیعت، کسب دانش کند. این ربات به گونه‌ای برنامه‌ریزی شده بود که می‌توانست دست‌ها و سر خود را حرکت بدهد و در چهره خود، تغییر حالت ایجاد کند.

تحولات هوش مصنوعی در دهه ۱۹۵۰

در سال ۱۹۵۰ «آلن تورینگ» (Alan Turing)، ریاضی‌دان بریتانیایی، مقاله‌ای با نام «ماشین محاسباتی و هوش» (Computing Machinery and Intelligence) پیرامون موضوع تفکر ماشین منتشر کرد.

در سال ۱۹۵۲ «آرتور ساموئل» (Arthur Samuel)، مهندس کامپیوتر آمریکایی، اولین بازی کامپیوتری چکرز را طراحی کرد که کامپیوتر به‌طور خودکار، طریقه انجام بازی را یاد می‌گرفت. ساموئل در سال ۱۹۵۰ اصطلاح «یادگیری ماشین» (Machine Learning) را به کار برد و مفهوم امروزی این اصطلاح را در آن دوران برای نخستین بار مطرح کرد.

در سال ۱۹۵۶ کنفرانسی به نام «کنفرانس دارتموث» (The Dartmouth Conference) در زمینه هوش مصنوعی در آمریکا برگزار شد. در این کنفرانس پژوهشگران حوزه‌های مختلف ریاضی، علوم کامپیوتر، فیزیک و سایر رشته‌ها به منظور بررسی ساخت «هوش غیرطبیعی» (Synthetic Intelligence) حضور داشتند. تا پیش از این کنفرانس، از اصطلاح هوش مصنوعی یا همان AI استفاده نمی‌شد. تا این که در این کنفرانس برای نخستین بار «جان مک‌کارتی» (John McCarty)، مهندس کامپیوتر آمریکایی، از این اصطلاح استفاده کرد و مفهوم و هدف آن را توضیح داد.

در پی برگزاری این کنفرانس، مک‌کارتی و همکارانش، نخستین زبان برنامه نویسی حیطه هوش مصنوعی را توسعه دادند و آن زبان برنامه نویسی را «لیسپ» (Lisp) نامیدند. امروزه، از این زبان در برخی از پروژه‌های هوش مصنوعی نیز استفاده می‌شود.

پس از برگزاری کنفرانس دارتموث، چندین مراکز تحقیقاتی هوش مصنوعی در دانشگاه‌های مختلف ساخته شدند:

• دانشگاه MIT
• «Carnegie Mellon» (کارنگی ملون)
• دانشگاه استنفورد

نخستین شبکه عصبی

ژوهش‌های هوش مصنوعی به نحوی پیش رفت که در سال ۱۹۵۸ نخستین «شبکه عصبی» (Neural Network) توسط روانشناسی به نام «فرانک روزنبلات» (Frank Rosenblatt) با عنوان شبکه عصبی «پرسپترون» (Perceptron) طراحی شد. این روانشناس به منظور طراحی مدل هوش مصنوعی پرسپترون، از ساختار شبکه عصبی مغز انسان الهام گرفت و در پی ارائه چنین مدلی، سایر پژوهشگران حوزه هوش مصنوعی نیز پژوهش‌های بعدی خود را به نحوی پیش بردند تا سیستم‌های هوشمندی را بسازند که عملکرد مغز انسان را تقلید کنند.

تاریخچه هوش مصنوعی در دهه ۱۹۶۰

با ارائه شبکه عصبی پرسپترون، دهه ۱۹۵۰ به عنوان دهه مهمی در تاریخچه هوش مصنوعی به شمار می‌رود و مسیر پیشرفت پژوهش‌های بعدی این حوزه از آن دهه شروع می‌شود.

در دهه ۱۹۶۰ متخصصان علوم کامپیوتر روش‌های جدیدی برای ساخت ماشین‌های هوشمند ارائه کردند. آنها با بررسی نقاط ضعف شبکه عصبی پرسپترون، به دنبال مدل‌ها و الگوریتم‌هایی بودند که محدودیت‌های این شبکه را نداشته باشند. در این دهه، زبان‌های برنامه نویسی لیسپ و «پرولوگ» (Prolog ) نیز توسعه پیدا کردند تا به کمک آن‌ها برنامه‌های هوشمند طراحی شوند.

در این برهه از زمان، دولت آمریکا نیز در حمایت از پژوهش‌های هوش مصنوعی، بودجه‌ای را در این زمینه به «سازمان پروژه‌های پژوهشی پیشرفته دفاعی» یا همان دارپا (Defense Advanced Research Projects Agency | DARPA) اختصاص داد تا سرعت پیشرفت پژوهش‌های محققان این حوزه بیشتر شود.

همچنین، در سال ۱۹۶۱، نخستین ربات خط مونتاژ کارخانه در «نیوجرسی» (New Jersey) توسط «جورج دیوول» (George Devol) ساخته شد. وظیفه این ربات، انتقال قالب‌های ریخته‌گری در خط مونتاژ و جوشکاری قطعات اتومبیل‌ها بود. بدین ترتیب، از این ربات به عنوان نیروی سخت‌افزاری جایگزین برای نیروی انسانی استفاده شد تا کارهای پرخطر را انجام دهد و ریسک صدمات انسانی را پایین آورد.

پردازش زبان طبیعی

اولین ابزار هوشمند پردازش زبان طبیعی در سال ۱۹۶۴ توسط «دنیل بابرو» (Daniel Bobrow) با نام «استیودنت» (STUDENT) به زبان لیسپ طراحی شد. این سیستم هوشمند قادر بود مسائل ریاضی جبر را درک و آن‌ها را حل کند. ورودی این سیستم یک سوال ریاضی جبر به زبان انگلیسی بود و این سیستم پس از حل مسئله، یک مقدار عددی را در خروجی بازمی‌گرداند.

یکی از پروژه‌های دانشگاه Stanford، طراحی ربات «شِیکی» (Shakey the Robot) بود که می‌توانست دستورات دریافتی را تجزیه و تحلیل کند. بودجه توسعه این پروژه توسط دارپا فراهم شده بود. در ساخت این ربات از روش‌های «بینایی ماشین» (Computer Machine) و پردازش زبان طبیعی استفاده شده بود تا ربات قادر باشد پس از درک دستورات دریافتی، اقداماتی نظیر جابجایی از یک نقطه به نقطه دیگر، خاموش و روشن کردن لامپ، باز و بسته کردن در، برداشتن اشیا و قرار دادن آن‌ها در جای مشخص را انجام دهد.

دستاوردهای هوش مصنوعی در دهه ۱۹۷۰

در سال ۱۹۷۰ نخستین ربات انسان‌نما در دانشگاه Waseda ژاپن با نام WABOT-1 طراحی شد. این ربات می‌توانست اعضای ساختار خود را حرکت بدهد و محیط اطراف خود را ببیند و با سایر افراد مکالمه کند.ربات Stanford Cart یکی دیگر از ربات‌هایی بود که در دهه ۱۹۷۰ توسط یک مهندس مکانیک به نام «جیمز آدامز» (James L Adams) ساخته شد. این ربات مجهز به یک مانیتور بود که محیط اطراف خود را تشخیص می‌داد. در طی یک آزمایش ۵ ساعته، این ربات داخل یک اتاق پر از میز و صندلی قرار گرفت و در نهایت موفق شد بدون دخالت انسان و بدون هیچ گونه برخوردی با وسایل موجود در اتاق، مسیر خروجی را طی کند.

پیشرفت هوش مصنوعی در دهه ۱۹۸۰

در تاریخچه هوش مصنوعی، از دهه ۱۹۸۰ به عنوان «زمستان هوش مصنوعی» یاد می‌شود. در این دوران، میزان علاقه‌مندی پژوهشگران به پیشبرد تحقیقات این حوزه کاهش یافت و پروژه‌های تحقیقاتی با شکست مواجه شدند. همچنین، افراد متخصص بودجه کافی برای انجام پژوهش‌های خود نداشتند.

در این دوران می‌توان به پروژه WABOT-2 اشاره کرد که نسخه اولیه این پروژه نیز توسط دانشگاه Waseda ژاپن به ثمر رسیده بود. این ربات قادر بود علاوه‌بر برقراری مکالمه با افراد، نُت‌های موسیقی را بخواند و آن‌ها را بنوازد.

از سال ۱۹۸۶ تا سال ۱۹۸۸، می‌توان به ۲ دستاورد مهم در تاریخچه هوش مصنوعی اشاره کرد. شرکت مرسدس بنز، خودروی بدون سرنشینی را طراحی کرد که مجهز به دوربین و حسگر بود و می‌توانست ۵۵ مایل سرعت را بدون راننده در جاده حرکت کند. همچنین، «رولو کارپنتر» (Rollo Carpenter) چت‌بات هوشمندی را با نام Jabberwacky با این هدف طراحی کرد که آزمون تورینگ را با موفقیت پشت سر بگذارد. کارپنتر برنامه نویس بریتانیایی بود که تجربه دیگری نیز در زمینه طراحی چت‌باتی با نام Cleverbot داشت.

ظهور «سیستم خبره» در دهه ۱۹۸۰ از دیگر دستاوردهای مهم در تاریخچه هوش مصنوعی تلقی می‌شود. هدف از سیستم‌های خبره، ساخت سیستم‌های هوشمندی بود که بتواند همانند انسان، درباره موضوعی خاص استدلال کنند و به نتیجه‌گیری بپردازند.

هوش مصنوعی در دهه ۱۹۹۰

در دهه ۱۹۹۰، با پیشرفت‌های چشمگیر در شاخه یادگیری ماشین، سیستم‌های پیشرفته‌ای برای پردازش متن و بینایی ماشین طراحی شد. پژوهشگران در این دهه، روش‌های آماری مختلفی را به منظور شناسایی آماری الگوهای موجود در داده‌ها ارائه دادند. بدین ترتیب، سیستم‌های هوشمند این دهه با استفاده از الگوریتم‌های آماری، به‌طور خودکار، اطلاعاتی از داده‌ها را یاد می‌گرفتند و دیگر نیازی به تعریف دستورات قاعده‌مند نبود.

یکی از مهم‌ترین مدل‌های آماری معروف این دهه، «مدل پنهان مارکوف» (Hidden Markov Model | HMM) است که به عنوان مدلی احتمالاتی برای پردازش متون استفاده می‌شد. این مدل در مسائل مختلفی نظیر بازشناسی گفتار، ترجمه زبان و دسته‌بندی متون کاربرد دارد.

در حوزه بینایی ماشین نیز می‌توان به «شبکه عصبی پیچشی» (Convolutional Neural Network | CNN) به عنوان یکی از مهم‌ترین دستاوردهای دهه ۱۹۹۰ اشاره کرد. در آن دوران از این مدل برای مسائلی مانند تشخیص اشیا و دسته‌بندی تصاویر استفاده می‌شد. امروزه، این مدل در پردازش زبان طبیعی نیز کاربرد دارد و از آن می‌توان به عنوان مدلی برای استخراج ویژگی از متن استفاده کرد.

در سال ۱۹۹۷ نیز «سپ هوچرایتر» (Sepp Hochreiter) و «یورگن اشمیدهابر» (Jürgen Schmidhuber) نوعی از «شبکه عصبی بازگشتی» (Recurrent Neural Network | RNN) با نام شبکه عصبی با «حافظه‌ی کوتاه‌مدت طولانی» (Long Short-Term Memory | LSTM) را ارائه کردند که کاربرد آن را می‌توان در مسائلی همچون «تحلیل سری زمانی» (Time Series Analysis) و پردازش زبان طبیعی ملاحظه کرد.

بین سال‌های ۱۹۹۸ و ۱۹۹۹، دو ربات اسباب‌بازی با نام‌های Furby و AIBO برای کودکان ارائه شدند. ربات ۲ هزار دلاری AIBO می‌توانست در طی کنش و واکنش و کسب تجربه از محیط اطراف خود، چیزهای جدیدی یاد بگیرد و با صداهای مختلف با افراد ارتباط برقرار کند. همچنین، این ربات می‌توانست حالت و رنگ چشم‌های خود را تغییر دهد.

هوش مصنوعی از سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۰

رشد و توسعه پٰروژه‌ها و پژوهش‌های هوش مصنوعی از دهه ۱۹۹۰ بدون وقفه ادامه پیدا کرد و با شروع دهه ۲۰۰۰، میزان پیشرفت در این حیطه با سرعت بیشتری بالا می‌رفت. در این دهه، اصطلاحات جدیدتری نیز مورد استفاده قرار گرفتند که می‌توان به «کلان داده یا مه داده» (Big Data) به عنوان مهم‌ترین آن‌ها اشاره کرد.

سیستم‌های مجهز به هوش مصنوعی در دهه‌های پیشین، با داده‌های محدودی سر و کار داشتند و محدود به قواعد از پیش تعریف شده‌ای بودند که توانمندی کار با داده‌های زیاد و پیچیده را نداشتند. به علاوه،‌ در گذشته حجم داده‌های جمع‌آوری شده برای آموزش سیستم‌های هوشمند، محدود بود و تهیه داده‌های بیشتر به زمان و هزینه بیشتری احتیاج داشت.

اصطلاح «کلان یا حجیم» (Big) به ۳ مشخصه اصلی از داده‌های امروزی اشاره دارد:

• حجم داده: مقدار حجم داده‌هایی که برای آموزش مدل‌های پیشرفته‌تر نیاز است، باید بسیار بیشتر از حجم داده‌های مدل‌های ساده‌تر باشد.
• سرعت تولید داده: امروزه، داده‌ها با سرعت بسیار زیادی در شبکه‌های اجتماعی و دستگاه‌های اینترنت اشیاء تولید می‌شوند.
• تنوع داده: داده‌هایی که امروزه تولید می‌شوند، در قالب‌های مختلفی هستند و به راحتی می‌توان بنا به نیاز خود از داده‌های ساختاریافته و غیرساختاریافته یا نیمه ساختاریافته استفاده کرد.

خانه هوشمند

از دیگر دستاوردهای این دهه می‌توان به ساخت وسایل هوشمند خانه نظیر جارو برقی هوشمند اشاره کرد. این ربات می‌تواند به‌طور خودکار محیط اطراف خود را شناسایی کند و بدون برخورد با موانع موجود در محیط، به تمیز کردن محوطه بپردازد.

AI از سال ۲۰۱۰ تاکنون

از سال ۲۰۱۰ تاکنون، هوش مصنوعی تغییر و تحولات بسیار چشمگیری را به همراه داشته و زندگی انسان با این فناوری عجین شده است. دستاوردهای امروزی هوش مصنوعی، در سال‌های گذشته به شکل یک رویا در ذهن افراد متخصصی بود که مسیر تحقیقاتی هوش مصنوعی را آغاز کرده بودند. گوشی‌های هوشمند امروزی نمونه بارزی از پیشرفت هوش مصنوعی محسوب می‌شوند که اکثر افراد، تجربه استفاده از آن را دارند و تقریباً می‌توان گفت این ابزار به جزء جدایی‌ناپذیر زندگی روزانه انسان تبدیل شده است.

دستیار صوتی

یکی از مهم‌ترین دستاوردهای دهه اخیر، دستیار صوتی Siri است که افراد می‌توانند با کمک آن، به‌صورت کلامی با گوشی خود ارتباط برقرار کنند و از تلفن هوشمند خود بخواهند یک سری کارهای روتین را انجام دهد. این سیستم در سال ۲۰۱۰ برای گوشی‌های اپل ارائه شد که با استفاده از روش‌های پردازش زبان طبیعی، صدا و جمله‌های بیان شده توسط افراد را تشخیص می‌دهد و آن‌ها را به کدی تبدیل می‌کند که بتواند با شناسایی الگوهای آن، درخواست کاربر را درک و سپس خواسته او را انجام دهد. در پی ارائه دستیار صوتی Siri، شرکت گوگل، مایکروسافت و آمازون، در سال‌های ۲۰۱۲ و ۲۰۱۴ و ۲۰۱۶ سیستم‌های Google Now ،Cortana ،Alexa و Google Home را به عنوان دستیار صوتی شخصی ارائه کردند.

بازی کامپیوتری هوشمند

همچنین، شرکت مایکروسافت در سال ۲۰۱۰ نیز دستگاهی هوشمند با نام «کینکت» (Kinect) ارائه کرد. این دستگاه برای دستگاه‌های بازی کامپیوتری ساخته شد که می‌تواند حرکت و صدای افراد را حین بازی تشخیص دهد و افراد بدون نیاز به هیچ ابزار کنترل بازی، می‌توانند با استفاده از کینکت، تمام اجزای موجود در صفحه مانیتور بازی را تحت کنترل خود درآوردند.

استارتاپ OPEN AI

یکی از مهم‌ترین رویدادهای تاریخچه هوش مصنوعی در سال ۲۰۱۵ رخ داد. در این سال، شرکت OpenAI توسط «ایلان ماسک» (Elon Musk) و ۵ تن از افراد دیگر به عنوان مرکز تحقیقاتی و توسعه هوش مصنوعی در آمریکا تاسیس شد و در حال حاضر، این شرکت به عنوان یکی از پیشروهای حوزه هوش مصنوعی محسوب می‌شود. این شرکت در شاخه‌های پردازش تصویر و پردازش زبان طبیعی پروژه‌های بسیار مهمی را ارائه کرده است که مدل‌های ChatGPT و GPT 4 دو نمونه از معروف‌ترین دستاوردهای این شرکت هستند که توجه بسیاری از افراد را به خود جلب کرده‌اند.

ربات سوفیا

از دیگر دستاوردهای مهم دهه اخیر، می‌توان به ساخت ربات انسان‌نمای «سوفیا» (Sophia) اشاره کرد. سوفیا اولین رباتی است که حقوق شهروندی به او تعلق گرفته است. سوفیا همانند انسان می‌تواند با دیگر افراد ارتباط کلامی برقرار کند و با استفاده از روش‌های پردازش تصویر، قادر است محیط اطراف خود را ببیند. همچنین، این ربات می‌تواند با اعضای چهره خود، احساسات را نشان دهد.

چت بات

سال ۲۰۲۳ شرکت مایکروسافت موتور جستجوگر Bing خود را به قابلیت چت‌باتی مجهز کرد که بر پایه مدل GPT-4 کار می‌کند. کاربران می‌توانند در حین جستجو در فضای اینترنت، با این چت‌بات نیز به مکالمه بپردازند و پاسخ دقیقی را برای پرسش‌های خود دریافت کنند. بینگ قابلیتی را برای ارائه تصاویر اضافه کرده است که بر پایه OpenAI‌ با نام DALL-E کار می‌کند. این ابزار هوشمند بر اساس متنی که از ورودی می‌گیرد، تصویری را در خروجی ارائه می‌کند. همچنین GoogleAI نیز هوش مصنوعی «بارد» (Bard) را ارائه کرده است که چت‌باتی مستقل به حساب می‌آید و از رقیبان ChatGPT محسوب می‌شود.

هوش مصنوعی بینگ به عنوان یکی از جدیدترین ابزارهای هوش مصنوعی در چند ماه اخیر محسوب می‌شود. قطعا توسعه و ارائه ابزارهای هوشمند جدید و روش‌های نوین هوش مصنوعی ادامه خواهد داشت. با سرعت پیشبرد تحقیقات این حوزه، انتظار می‌رود انسان به‌زودی به «اَبَر هوش مصنوعی» (Super Artificial Intelligence) دست یابد.

این سطح از هوش مصنوعی، سطحی است که میزان هوشمندی سیستم‌های مصنوعی از میزان هوشمندی انسان پیشی می‌گیرند. هوش مصنوعی فوق هوشمند توانایی حل مسائلی را دارد که انسان نمیتواند آن را حل کند. اگرچه پیشرفت در هوش مصنوعی، زندگی را در تمامی جنبه‌های مختلف برای انسان ساده کرده است. و میتوان گفت تاثیرات مثبتی را به ارمغان داشته است. اما باید دید آیا آینده هوش مصنوعی خطری بزرگ برای بشریت محسوب می‌شود. و یا می‌توان راهی را یافت که بتوان از تاثیرات منفی و تهدیدات دستاوردهای این حوزه جلوگیری کرد.

جمع بندی

در این مطلب، قصد داشتیم به تاریخچه هوش مصنوعی بپردازیم و روند پیشرفت آن را از سال‌های اولیه ظهور آن تاکنون بررسی کنیم. همانطور که مشخص است هوش مصنوعی بر روی بیشتر شاخه ها تاثیر گزاشته است. و مشاهده میشود که پژوهشگران حوزه‌های مطالعاتی مختلف از روش‌ها و ابزارهای هوش مصنوعی برای پیشبرد اهداف خود استفاده می‌کنند. انتظار می‌رود به‌زودی شاهد تحولات عظیمی در زندگی بشر باشیم که از دستاوردهای هوش مصنوعی نشات خواهند گرفت.

برای مطالب بیشتر به وبلاگ سر بزنید.